SOS371 HAYVANLAR VE TOPLUM 2023-2024 DERS PROGRAMI

 

                                                    *Miss Lucy & Dodo, Travis Louie, 2020.

SOS371 HAYVANLAR VE TOPLUM
HAFTALIK DERS AKIŞI
GÜZ 2023

Doç. Dr. Özlem Güçlü ozlem.guclu@msgsu.edu.tr

1. 04 Ekim: Ders Bilgileri, Yükümlülükleri ve Dersin Amacı

2. 11 Ekim: Hayvanlar, İnsan Merkezlilik ve Sosyolojik Düşünce

• David George Haskell (2020). ‘Ağaç Tepeleri’ ve ‘İzlemek’, Saklı Orman Bir Biyoloğun Doğa Güncesi, İstanbul: Ekofil, 300-303; 304-308.

• Jonathan Balcombe (2020). ‘Önsöz’ ve ‘Acı, Bilinç ve Farkındalık’, Balıkların Bildikleri. İstanbul: Metis, 11-16; 85-100.

• Sezai Ozan Zeybek & Hilal Alkan (2021). ‘Meyve Sineği ile %61’, Salgın Sonrası İçin Ekolojik Manifestolar. İstanbul: MAD, 96-101.

• Ekrem Işın (2016). ‘Dört Ayaklı Belediye: İstanbul’un Sokak Köpekleri’, Dört Ayaklı Belediye: İstanbul’un Sokak Köpekleri. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü, 8-21.

  İnceleme:

• Peter Singer (2005). ‘Hayvan Özgürleşmesinin 30.Yılı’, Birikim. https://birikimdergisi.com/dergiler/birikim/1/sayi-195-temmuz- 2005/2379/hayvan-ozgurlesmesinin-30-yili/5909

• Burak Özgüner (2019). ‘Belleksizleşirken Hayvanlar’, KaosGL. https://kaosgl.org/haber/burak-ozguner-in-anisina-belleksizlesirken-hayvanlar

• Berfin Melikoğlu (2009). ‘Türkiye’de kurulan ilk hayvanları koruma derneğinin tarihsel gelişimi’. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 80:1, 37-44.

  İzleme:

  • Hayırsızada [Chienne d’histoire] (Yön. Serge Avedikian, 2010) https://shortsbay.com/film/chienne-dhistoire

  
  

  3. 18 Ekim: Sosyal ve Beşeri Bilimlerin ‘Hayvan Dönemeci’

• Eylül T. Alnıaçık Özyer (2021). ‘Toplumu Yeniden Düşünmek: Hayvanların Sosyolojideki Konumu’, Akademia Doğa ve İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1): 163- 182.

• Cary Wolfe ([2009] 2021). ‘İnsan, Her Şey Hep İnsan: Beşeri Bilimler ve “Hayvan Çalışmaları”, KÜN Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi, 1(1): 58-73.

İnceleme:

• Jacques Derrida (2015). ‘Hayvanlara Karşı Suç’, e-skop. https://www.e-skop.com/skopbulten/pasajlar-hayvanlara-karsi-suc/2623

• Giorgio Agamben (2019). ‘Başka Hayvanlarla Konuşmak’, e-skop. https://www.e-skop.com/skopbulten/pasajlar-baska-hayvanlarla- konusmak/5236

  
  

  4. 25 Ekim: Araştırma Nesnesinden Birlikte-Araştırmaya, Metodu Yeniden Düşünmek I

• Philippe Descola (2013). ‘Süreklilik Figürleri’, Doğa ve Kültürün Ötesinde, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, 9-33.

• Ezgi Burgan (2017). ‘Çoklu Türler Etnografisi: Yüz Yüze Bir Araştırma İmkânı Üzerine Düşünceler’, Moment Dergi, 4(1): 115-134.

• Semra Özlem Dişli (2022). ‘Birlikte-Yaşama: Ankara’da Kediler ve İnsanlar Üzerine Çoktürlü Etnografi’, DTCF Dergisi, 62:2, 1657-1690.

  
  

  5. 01 Kasım: Araştırma Nesnesinden Birlikte-Araştırmaya, Metodu Yeniden Düşünmek II, Konuk: Eylül T. Alnıaçık Özyer

• Eylül T. Alnıaçık Özyer. (2022). ‘Şaki’nin Öğrettikleri: Anlamlar, Sınırlar, Dünyalar’, İstanbul: Tellekt.

• Jacop Johann von Uexküll. (2023). ‘Giriş’, ‘Çevreleyen Dünya Mekanları’ ve ‘Farklı Çevreleyen-Dünyalarda Nesneye Dönüşen Özne’, Hayvan ve İnsan Dünyalarında Keşif Gezileri. İstanbul: Norgunk, 13-22; 23-38; 111-116.

  
  

  6. 08 Kasım: Edebiyat, Hayvan Yaşamı ve Dünyalar Kurmak, Konuk: Ezgi Hamzaçebi

• Bilge Karasu ([1979]2012) . ‘Korkusuz Kirpiye Övgü’. Göçmüş Kediler Bahçesi. İstanbul: Metis.

• Halid Ziya Uşaklıgil ([1935]2021). ‘Zerrin’in Hikayesi’. Geçmiş Zaman Kedileri: Türk Edebiyatından Kedi Metinleri (1870-1950), Fatih Altuğ (der.). İstanbul: Turkuvaz.

• Ezgi Hamzaçebi (2020). ‘Hayatın Gailesi, Edebiyatın Mucizesi’. Ecinniler, 3.

• Fatma Aykanat (2017). ‘Antroposen Çağının Öykü Anlatıcıları: Sanat ve

  Edebiyat’. Şarki, 2, 44-57.

  İnceleme:

• Ezgi Hamzaçebi (2016). ‘Yere Bakan Dualar’da Yaralı Bedenlerin Dili’. Monograf, 6, 178-215.

• Merve Şen, Ezgi Hamzaçebi & Sezen Kutup (2019). ‘Ekolojik-Etik Karşılaşmalar’, Cogito, 95-96, 241-253.

  7. 15 Kasım: Vize Sınavı (Tarih değişebilir) 

  8. 22 Kasım: Sanatlar ve Hayvan Yaşamı

• Özlem Güçlü (2021). ‘Bu Filmde Hiçbir Hayvan Zarar Görmemiştir: Son Dönem Türkiye Sinemasında Hayvanlara Kötü Muamele Üzerine Bir Tartışma’, İnsan, Hayvan ve Ötesi: Türkiye’de Hayvan Çalışmaları, K.Özdoğan, M.F.Tatari, A.Bilgin (der.), İstanbul: Kolektif Kitap, 93-116.

• Zeynep Özkazanç (2022). ‘Gerilimsiz Durumunda Bedensellik: Feminist. Sanat Pratiğinde İnsan-Hayvan İkiliği Ötesinde Temsil Olanakları’, Teorik Bakış: Dünyayı Paylaşanlar, 15, 283-304.

  İnceleme:

• Burak Özgüner (2017). ‘Bienalde Hayvan Hakları: Sanatta Her Şey Mübah mı?’, bianet.

https://m.bianet.org/biamag/sanat/191173-bienalde-hayvan-haklari-sanatta- her-sey-mubah-mi

9. 29 Kasım: Hayvanat Bahçeleri, Eğlence Sektörü ve Hayvan Yaşamı

• Derya Acuner (2020). ‘Kafesin İki Tarafı: Atatürk Orman Çiftliği Hayvanat Bahçesi’nin Hafızası’, Şehir ve Hayvan, A. Alkan (der.), İstanbul: Patika, 147- 197.

• Rumeysa Çavuş (2022). ‘Aslan Cecil’i Nasıl Öldürdüm: Bir Big-Game Hunter’ın İtirafları’, Teorik Bakış: Dünyayı Paylaşanlar, 15: 249-262.

  İnceleme:

• Mehmet Sakınç & Orhan Küçüker (2023). ‘İlk Canlı Hayvan Koleksiyonları: Aslanhaneler’, Çekiç, Mercek ve Yelkovankuşları: Türkiye Doğa Bilimleri Tarihinden İnsanlar, Mekanlar, Anılar. İstanbul: İş Bankası Yayınları, 16-18.

• ‘Tecrit Her Canlı İçin İşkencedir’, Mimarlıkta Dayanışmacı Taban Hareketi, e- skop.

  https://www.e-skop.com/skopbulten/tecrit-her-canli-icin-iskencedir/5766

  İzleme:

• Blackfish (Yön. Gabriela Cowperthwaite, 2013)

10. 06 Aralık: Hayvan Deneyleri

• Aslıhan Niksarlı (2021). ‘Primatlar, Salgınlar ve Aşı Çalışmaları Döngüsünde Ölüm Hiyerarşisi’, İnsan, Hayvan ve Ötesi: Türkiye’de Hayvan Çalışmaları, K.Özdoğan, M.F.Tatari, A.Bilgin (der.), İstanbul: Kolektif Kitap,167-182.

• Güray Tezcan (2021). ‘Hayvan Deneylerinin Koronovirüs Pandemisiyle İmtihanı’, İnsan, Hayvan ve Ötesi: Türkiye’de Hayvan Çalışmaları, K.Özdoğan, M.F.Tatari, A.Bilgin (der.), İstanbul: Kolektif Kitap, 183-204.

  İnceleme:

• Yağmur Özgür Güven (2022). ‘Bilimde Hayvan Tarihi’, Hayvan Hakları Tarihi ve Türkiye, İstanbul: İBB, 98-125.

İzleme:

• Ralph’i Kurtarın [Save Ralph] (Yön: Spencer Susser, 2021) https://www.youtube.com/watch?v=h0LpC-Am9ak

11. 13 Aralık: Belgesellerle Hayvan Sömürüsüne Bakmak

• Gary L. Francione ([2000] 2022). ‘Ahlaki Şizofrenimizin Tedavisi: Eşit Gözetilme İlkesi’, Hayvan Haklarına Giriş: Çocuğunuz mu Köpeğiniz mi?, İstanbul: İletişim, 177-206.

• Tom Regan (2005). ‘Hayvan Hakları İçin Temel Argümanlar’, Birikim.https://birikimdergisi.com/dergiler/birikim/1/sayi-195-temmuz- 2005/2379/hayvan-haklari-icin-temel-argumanlar/5910

  İzleme:

• Anima (Yön. Yusuf Emre Yalçın, 2021)

• Ghosts in Our Machine (Yön. Liz Marshall, 2013)

  İnceleme:

  • Peter Singer (2013). ‘Hayvanlar Acıyı Hisseder mi?’, Hayvan Hakları ve Veganizm, İstanbul: Kült, 89-93.

  
  

  12. 20 Aralık: Endüstriyel Hayvancılık, Hayvan Yemek ve Veganlık

• David Degrazia (2006). ‘Et Yeme’, Hayvan Hakları, Ankara: Dost, 105-122.

• Derek Ryan (2019). ‘Hayvanları Yemek’, Hayvan Kuramı Eleştirel Bir Giriş,

  İstanbul: İletişim, 205-227.

• Valery Giroux & Renan Larue (2021). ‘Karnizm: Kırılgan Bir Hegemonya’ ve

  ‘Veganların Felsefesi’, Veganizm, İstanbul: İletişim, 13-35; 37-57.

  İnceleme:

• Jonathan Safran Foer (2012). ‘Öyküler Anlatmak’, Hayvan Yemek, İstanbul: Siren, 7-24.

• Mine Yıldırım & Onur Akgül (2021). ‘Pandeminin Karanlık Tarafı: İnsan, Yaban, Yeryüzü’, Polen Ekoloji. https://polenekoloji.org/pandeminin-karanlik- tarafi-insan-yaban-yeryuzu/

  İzleme:

• Le sang des betes (Yön. Georges Franju, 1949).

13. 27 Aralık: Kentte Hayvanlarla Birlikte-Yaşam, Konuk: Mine Yıldırım

• Mine Yıldırım (2019). ‘Hayvan Tecritinin Dışı ve Ötesi: İstanbul’da Sürgün, Yıkım ve Şiddet Coğrafyaları’, Beyond İstanbul, 4, 87-99.

• S. Ozan Zeybek (2020). ‘Sokağa Düşenler, Aileye Katılanlar: Köpek Merkezli Bir Şehir Analizi’, Türkiye’nin Yakın Tarihinde Hayvanlar: Sosyal Bilimleri İnsan Olmayanlara Açmak, İstanbul: Nota Bene, 93-107.

  İnceleme:

• Mine Yıldırım, Cihan Uzunçarşılı Baysal (2019). ‘Ekolojik Yıkım ve Kentleşme Kıskacında Görülmeyenler: Hayvanlar’, Sivil Sayfalar.

• Mine Yıldırım (2023). ‘Tanıklık, Sorumluluk ve İhtimam Politikası Olarak Afetlerde Hayvan Kurtarma’, Sanat Dünyamız, 195, 22-26.

• Ekrem Işın (2016). ‘Dört Ayaklı Belediye: İstanbul’un Sokak Köpekleri’, Dört Ayaklı Belediye: İstanbul’un Sokak Köpekleri. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü, 8-21.

İzleme:

• Kedi (Yön. Ceyda Torun, 2016).

14. 03 Ocak: Yoldaş Türler, Merak, İhtimam ve Etik Yükümlülükler

• Dona Haraway (2009). ‘Siborglardan Yoldaş Türlere: Teknobilimde Akrabalığı Yeniden Şekillendirmek, Başka Yer, İstanbul: Metis, 223-256.

• Oğuz Karayemiş (2023). ‘Teşekkürler Proteo, Teşekkürler Yoldaş’, terrabayt, 12 Şubat. https://terrabayt.com/yasam/tesekkurler-proteo-tesekkurler-yoldas/

• Ezgi Burgan (2022). ‘Yakari ile Akraba: Spiritüel İletişimden Çoktürlü Bir Dostluğa’, Teorik Bakış: Dünyayı Paylaşanlar, 15, 263-282.

  İnceleme:

• Sarah Franklin (2022). ‘Manifestoyla Kalmak: Donna Haraway’le Röportaj’, Teorik Bakış: Dünyayı Paylaşanlar, 15, 127-146.

İzleme:

• ‘Dayanışma seçenek değil, yükümlülük: Donna Haraway’le Yeniden Dünyevileşme Çağı Üzerine Video söyleşi’ (2020). 1+1 express. https://birartibir.org/dayanisma-secenek-degil-yukumluluk/